Szufelka do mąki

Wiele blaszanych łatek połączonych drutem i używanych do prostych, improwizowanych napraw szufelki do mąki wyraźnie odzwierciedla chęć przedłużenia jej żywotności tak długo, jak to tylko możliwe. Wchodząc do Muzeum Ettore Guatelli, nie tylko spotykamy się ze światem kolekcjonera, ale także zdajemy sobie sprawę z głębokiej troski o ocalenie „szczątków i resztek”, które w przeciwnym razie zostałyby skazane na zapomnienie. To pokazuje z jednej strony ich czysto symboliczną wartość w przywracaniu pamięci o tych, do który kiedyś należały, a z drugiej strony ich ściśle praktyczną użyteczność dla wiejskiej społeczności rolniczej.

W 1994 r. Ettore Guatelli opublikował w piątym numerze czasopisma „Ossimori” esej zatytułowany „Odpady w muzeum”. Podkreślając potrzebę refleksji nad naturą odpadów i wyrzucanych przedmiotów oraz, co ważniejsze, nad ich odzyskiwaniem i recyklingiem, Guatelli poruszył w swoim eseju bardzo aktualny i coraz bardziej palący problem. To właśnie tutaj, a szczególnie w utylizacji odpadów, widzi historyczny klucz do prawdziwej „demokracji”.

W latach 50. XX wieku Ettore Guatelli zaczął z coraz większą regularnością odwiedzać magazyny firm odbierających odpady w regionie Apeninów. Tak położył podwaliny pod przyszłe muzeum. Od połowy lat 70. jego kolekcja znacznie się powiększyła. Mimowolnie wpisał się w rosnący w latach 70. i 80. trend odrodzenia i promocji kultury ludowej. W konsekwencji jego placówka stała się unikalnym i niepowtarzalnym muzeum poświęconym dziedzictwu demograficznemu, etnologicznemu i antropologicznemu XX-wiecznych Włoch.

Przedmioty wystawione w muzeum są świadectwem spontanicznego projektowania opartego na improwizacji. Ich wyjątkowość polega na dalekowzroczności tych, którzy odmówili traktowania ich jak śmieci, ponieważ były stare i czasy świetności miały już za sobą. Spontaniczny design jest świadectwem ludzkiej kreatywności w wymyślaniu na nowo, dostosowywaniu i naprawianiu przedmiotów, w myśl hasła „reperuj, nie wyrzucaj” głoszonego przez wiejskie społeczności, w których rządziły ekonomiczne zasady ponownego wykorzystania i odzysku. Niczego nie wyrzucano, ponieważ wszystko można było ponownie wykorzystać, naprawiać w nieskończoność, zmontować na nowo i wykorzystać do innych celów.