Briks minn Rakusch Mill imwaqqa’

The il-brikk ġej mill-bini ta’ Rakusch Mill imwaqqa’. Din kienet l-ewwel mitħna f’Celje, fejn iċ-ċereali ġew mitħuna bl-użu tal-enerġija bil-fwar. Il-mitħna nbniet fl-1903 u kienet topera sal-1935. Wara li ngħalaq, il-bini ntuża biex jinħażen ħadid tqil għall-kumpanija kummerċjali ta’ Rakusch. L-istruttura tal-briks li imponiet ir-Rakusch Mill kienet waħda mill-binjiet l-aktar rikonoxxibbli f’Celje. Għal aktar minn seklu kien ta’ passaġġ għall-belt. Mill-2002, il-mitħna abbandunata kienet protetta bħala monument ta’ importanza lokali, iżda nirien li ħakmu l-bini fl-2014 issiġillaw id-destin tagħha.

Rakusch il-mitħna kienet ħdejn il-linja ferrovjarja, li jfisser li s-sidien setgħu jġibu ħbub bi prezz baxx minn partijiet oħra tal-Jugoslavja u b’hekk iżommu l-prezz tad-dqiq baxx. Il-mitħna kienet parti mill-kumpanija kummerċjali bl-ingrossa ta’ Rakusch, li diġà fiż-żmien tal-Imperu Awstro-Ungeriż kienet waħda mill-akbar kumpaniji bħal dawn f’din il-parti tal-Ewropa, li kienet tagħmel negozju f’seba’ lingwi. Matul iż-żmien tar-Renju tal-Jugoslavja, huwa ċaqlaq il-fokus tan-negozju tiegħu fuq il-Balkani.

In l-għajnejn tal-ibliet, il-Mill ta’ Rakusch għadda minn ħafna bidliet matul is-snin, minn simbolu ta’ kburija industrijali fil-quċċata tiegħu sal-bini abbandunat u ttraskurat li kien sar f’dawn l-aħħar deċennji. F’Novembru 2014, il-bini mitluf qabad in-nar. Tant kien hemm ħsara serja li l-muniċipalità ta’ Celje ddeċidiet li ma terġax tirrestawraha iżda minflok waqqfitu dik l-istess sena. Bl-għajnuna tal-Istitut tas-Slovenja għall-Protezzjoni tal-Wirt Kulturali, xi wħud mix-xogħlijiet sinċieri ġew irkuprati mill-Mużew tal-Istorja Riċenti ta’ Celje biex jiġi ppreservat għall-ġenerazzjonijiet futuri bħala simbolu qawwi.

The Rakusch Mill kien monument kulturali ta’ importanza lokali, iżda wara li l-bini ġie devastat bin-nar, il-fdalijiet ma kellhom l-ebda valur. Il-brikk li l-Mużew ta’ Celje tal-Istorja Riċenti jżomm fil-kollezzjoni tiegħu seta’ faċilment jispiċċa f’miżbla flimkien mal-bqija tal-fdalijiet tal-mitħna. Minflok, bħala parti minn kollezzjoni ta’ mużew, il-valur tiegħu huwa ppreservat bħala biċċa wirt kulturali. Is-setgħa tagħha tinsab mhux biss fil-valur storiku tagħha bħala parti integrali minn wieħed mill-aktar binjiet industrijali importanti f’Celje, iżda wkoll fil-mod kif tixhed il-wirt kulturali u d-destin ta’ monument kulturali li spiċċa bħala ruttam bħala riżultat ta’ manutenzjoni inadegwata.