Dzieło sztuki: „The Octogon”

Austriackie Muzeum Życia Ludowego i Sztuki Ludowej nabyło tę pracę w połowie 2022 r. Wiedeńska artystka Sabine Wiedenhofer stworzyła to dzieło w 2021 r. z resztek przedmiotów (listów, świec, pluszowych zabawek itp.) rozmieszczonych spontanicznie w celu upamiętnienia ataku terrorystycznego z 2 listopada w pierwszej dzielnicy Wiednia. W czasie ataku islamistów artystka znajdowała się na jednej z ulic, gdzie miało miejsce to wydarzenie, i schroniła się z rodziną w kawiarni, aby uciec przed ogniem terrorystów. W następnych dniach wielokrotnie odwiedzała miejsca ataku i widziała, jak liczba przedmiotów upamiętniających ofiary stale rośnie. Poczuła potrzebę przeobrażenia tych przedmiotów w trwałe dzieła sztuki.

Islamski atak terrorystyczny w tętniącym życiem centrum Wiednia, mający miejsce 2 listopada 2020 r. – w przeddzień rozpoczęcia kolejnego lockdownu z powodu COVID-19 – był ogromnym wstrząsem, którego reperkusje są odczuwalne do dziś. Zamach ten dotknął mieszkańców austriackiej stolicy osobiście i emocjonalnie, podobnie jak resztę ludności Austrii. Wielu ludzi znało lub zna osoby, które były w miejscach ataku terrorystycznego. Eksponat łączy doświadczenie ataku, bezpośrednie następstwa oraz indywidualne i zbiorowe wspomnienia związane z tym wydarzeniem, a także te dotyczące całego kraju, jak również zastosowane mechanizmy radzenia sobie, z doświadczeniem innych miejsc w Europie i poza nią, które ucierpiały z powodu islamistycznego terroryzmu w ostatnich latach.

Eksponaty te są nietypowe dla Austriackiego Muzeum Życia Ludowego i Sztuki Ludowej. Dzieła zostały podarowane muzeum przez artystkę i galerię wystawiającą jej prace. Zbiory Austriackiego Muzeum Życia Ludowego i Sztuki Ludowej zawierają głównie eksponaty związane z kulturą codzienną lub sztuką ludową oraz nieliczne współczesne dzieła sztuki. Ze względu na szczególne znaczenie ataku pod względem pamięci kulturowej i zbiorowej Wiednia i całej Austrii Austriackie Muzeum Życia Ludowego i Sztuki Ludowej postanowiło włączyć te obiekty do swoich zbiorów i zachować je w Wiedniu jako zasoby do dalszych badań.

Atak terrorystyczny i spontaniczne gesty upamiętnienia w Wiedniu, takie jak odwiedzanie miejsc ataków, pozostawianie listów, zniczy, pluszowych zabawek i tym podobnych, pozostawiły swój ślad. Zniszczenie tych obiektów pamięci byłoby postrzegane jako oznaka braku szacunku i profanacja nie tylko przez artystkę, ale także przez miejski wydział gospodarki odpadami. Pojawiło się pytanie, jak radzić sobie z tymi szczególnymi materialnymi obiektami pamięci, dla których nie było ani nie mogło być (stałego) miejsca w przestrzeni publicznej i które w związku z tym musiały zostać „zutylizowane”. Chociaż początkowo zostały one usunięte i potraktowane jako „odpady” przez odpowiednie służby miejskie, te ostatnie nawiązały następnie kontakt z artystką, by ustalić logistykę obchodzenia się z tymi obiektami. Przeniesienie tych obiektów do Austriackiego Muzeum Życia Ludowego i Sztuki Ludowej nadało instytucjonalne i muzealne ramy takiemu wyrazowi upamiętnienia oraz procesowi radzenia sobie i godzenia się z tym, że atak miał miejsce.